Ehliyet çeşitleri sürücülerin kullanacakları araca göre belirlenen resmi belgelerdir. Herhangi bir motorlu ya da duruma göre motorsuz taşıdı kullanmak için resmi kurumlardan verilen belgeye ihtiyaç duyulur. Ehliyet olarak adlandırılan bu belgenin alınması için bazı süreçlerden ve sınavlardan geçmek gerekir. Sınavdan geçildikten sonra belgeyi almaya hak kazandığınızda yasal olarak ehliyetli sürücü olarak taşıdı kullanabilirsiniz. Ancak her ehliyet her taşıdı kullanmaz. Taşıt türlerine göre düzenlenen farklı ehliyet sınıfları bulunur. Bu nedenle kullanmayı planladığınız araç ne ise ehliyet alırken o araca uygun ehliyet başvurusu yapmanız gerekir.
Ehliyet Çeşitleri Nelerdir?
Sürücü olarak araç kullanmak için en önemli şart olan ehliyet listesinde birçok farklı seçenek vardır. 17 farklı ehliyet türü olduğu için ehliyet başvuru sürecine geçmeden önce ehliyet türleri hakkında bilgi almanız ve başvurunuzu bu doğrultuda yapmanız gerekir. Ehliyet çeşitleri için şu şekilde bir liste yapılır:
- A
- A1
- A2
- M
- B
- B1
- BE
- C
- C1
- CE
- C1E
- D
- D1
- DE
- D1E
- G
- F
A Ehliyet Nedir?
Motosiklet kullanımı için gereken A1 ehliyet ile 2 ya da 3 tekerli araçların silindir hacminin 125 m³’ü geçmemesi gerekir. Yaş sınırı 16 olarak belirlenen A1 kategorisi aynı zamanda belirli bir güç sınırı ile orantılanır. A ehliyet şartları motorun gücüne ve tekerle sayısına göre değişir. 2 tekerli motosikletlerde 11 kW olarak sınırlanan güç 0,1 değerini aşamaz. 3 tekerlekli araçlarda ise bu güç 15 kW ile sınırlanır.
A1 kategorisinde ehliyet sınıfına dahil olanların M sınıfında tüm araçları kullanabilme yetkisi bulunur. A sınıfı ehliyet hangi araçları kullanabilir sorusuna yanıt olarak 35 kW ve üzeri güçte motosikletler olarak verilir. Ayrıca A ehliyet kaç yaşında alınır sorusuna ise 2 tekerlekli motosikletlerde 20 yaş olarak yanıt verilir. Söz konusu motosiklet 3 tekerlekli ise A ehliyet yaşı 21’dir. A sınıfı Ehliyetler kendi aralarında A1 ve A2 olmak üzere 2 alt kategoriye ayrılır. Bu nedenle A ehliyet kaç cc sorusuna farklı kategoriye göre farklı yanıt verilir.
A2 Sınıfı Ehliyet Nedir?
A2 ehliyetlerde belirtilen güç sınırı, 2 tekerli motosikletlerde 35 kW, 3 tekerleklilerde ise 15 kW olarak verilir. 18 yaşını doldurma şartı bulunan bu sınıfta ayrıca A1 ve M tipi araçların kullanım izni de mevcuttur.
M Ehliyet Nedir?
M sınıfı ehliyet sahipleri; 2, 3 ve 4 tekerli araçları kullanabilir. M ehliyet hangi araçları kullanır sorusunun yanıtı motosikletlerdir. Yaş sınırı 16 olarak belirlenen M kategorisine sahip olmayanların motosikletle trafiğe çıkma izni yoktur. MOPED olarak adlandırılan motorlu bisikletleri kullanabilmek için herhangi bir ehliyet sınıfına ait belge sahibi olmak yeterlidir. M ehliyet kaç cc motorları kullanır sorusuna ise 50 cc'den küçük olanlar şeklinde yanıt verilebilir.
B Ehliyet Nedir B Sınıfı Ehliyet Hangi Araçları Kullanır?
Ehliyet grupları arasında en çok bilinen ehliyet sınıfıdır. Otomobil başta olmak üzere kamyonet gibi araçları kullanabilir. Bu araçlar şehir trafiğinde sık görülen SUV, sedan, arazi taşıtı gibi araçlardır. Ancak B ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna M ve F sınıf ehliyet tipleri de dahil edilir. B sınıf bu araçları da kapsar. B sınıfı ehliyet de kendi içinde farklı kategorilere ayrılır. Bu kategoriler B1, B ve BE olarak bilinir.
B1 Ehliyet Nedir?
B1 ehliyet sahipleri B sınıfına göre daha az araç sürme yetkisine sahiptir. Sadece 4 tekerlekli motosiklet kullanma izinleri bulunur. B! ehliyet ile sadece 15 KW motor gücü ve 400 kg ağırlık altında olan 4 tekerlekli atv tarzı araçlar kullanılabilir. B ve BE'den farklı olarak yaş sınırı 16 olarak belirlenmiştir.
BE Ehliyet Nedir?
B1 ehliyet dışında B sınıfına dahil BE ehliyet de bulunur. Ancak buy ehliyeti almak için öncelikle B sınıf ehliyet sahibi olmak gerekir. BE aldığınızda çekme karavan ya da tekne kızağı farklı römork seçeneklerini aracınıza ekleyebilirsiniz. Ancak bunun için aracınızın ruhsatına çeki demirinin işli olmasına dikkat etmeniz gerekir. Eğer BE ehliyet ve ruhsata işli çeki demiri olmadığı halde çekme karavan ile yola çıkarsanız cezai işlem uygulanır.
C Ehliyet Nedir?
C sınıfı ehliyet kendi içinde en çok kategoriye ayrılan ehliyet tipidir. C1, C1E, C ve CE olarak kodlanır. Bu sınıflandırmada esas olan romörk ve taşıtın ağırlığıdır. TIR ehliyeti olarak da bilinen Ce ehliyeti kamyon arkasına romörk olarak kullanılır. Bu nedenle CE ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna TIR ve römorklu kamyon yanıtı verilebilir. Yaş şartı da kategorileri belirler. C1 ve C1E için en az 18 yaş gerekirken CE ehliyet yaşı ve C ehliyet yaşı şartı 21 olarak belirlenmiştir. C1 tipi ehliyet için kamyon ağırlığının 3500-7500 kg aralığında olması gerekir. C1E tipine ise bu ağırlıktaki kamyona 750 kg'dan fazla römork bağladığında ihtiyaç duyulur. C1 için B sınıf ehliyet sahibi olma şartı bulunur. C ve CE için C1 seviye ehliyet ihtiyacı vardır. C ehliyet fiyatı ehliyet eğitimi şartlarına ve şehirlere göre değişebilir.
D Ehliyet Nedir?
D ehliyet minibüs, minibüs ve römork ve otobüs kullanmak için gereken ehliyet türüdür. Kendi içinde 3 farklı alt kategoriye ayrıldığı için D ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna yanıt olarak öncelikle bu kategorileri belirlemek gerekir.
Eğer sadece minibüs kullanmak isterseniz D1 ehliyet almanız gerekir. Şehir içinde minibüs tipi araçları kullanım için gereklidir. D1 ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna minibüs dışında okul servis araçlarını yanıtı verilir. Dolayısıyla eğitim işkolunda çalışan ulaştırma personellerinin de bu ehliyete sahip olması gerekir. D1 ehliyet için yaş sınırı 21 olarak belirlenir. Bu tip ehliyetlerde yaş süresi bulunur. D1 tiplerde bu süre 5 yıl olarak belirlenir. Ayrıca bu tip bir ehliyet almak isterseniz öncelikle B sınıf ehliyet sahibi olmanız gerekir.
Yaş sınırı 21 olan bir diğer D sınıfı seçeneği ise D1E olarak belirlenir. B sınıfta olduğu gibi D1 sınıfta da E römork olarak kodlanmıştır. Dolayısıyla minibüs tipi bir aracın arkasına karavan gibi bir römork bağlayıp kullanmak isterseniz D1E sınıf ehliyet almanız gerekir.
D ehliyet ise otobüs kullanmak için gereken ehliyet tipidir. Eğer D sınıf ehliyet sahibi olursanız aynı zamanda minibüs ve servis aracını da kullanabilirsiniz. Otobüsün arkasına römork bağlamak isterseniz B ve D1 türlerinde olduğu gibi DE ehliyet almanız gerekir. D1 ve D1E tiplerinden farklı olarak D ehliyet yaşı 24 olarak belirlenir.
D sınıfın bir diğer özelliği de B, B1, D1, F ve M sınıfı ehliyetleri kapsamasıdır. Bunun anlamı D sınıf ehliyet sahibi olan sürücüler, minibüs başta olmak üzere, otomobil, kamyonet, motosiklet ve otobüs gibi araçları kullanır.
E Sınıf Ehliyet Nedir?
E sınıfı ehliyet tek başına herhangi bir araç kullanma yetkisi vermeyen bir tiptir. C ve B sınıfı ehliyet tiplerine ek olarak verilir. Tam karşılığı römork olduğu için römorklar gibi tek başına kullanılamaz. Eğer C ya da B sınıf bir ehliyetiniz varsa ve römork takmak istiyorsanız E sınıfı ehliyetine ekletmeniz gerekir.
F Ehliyet Nedir?
F tipi ehliyet, özellikle tarımsa üretim süreçlerinde kullanılan traktör için geçerli olan bir ehliyet türüdür. F ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna, traktör yanıtı verilebilir. F sınıfı ehliyet almak için belirli bir ehliyet sahibi olmak gerekmez. F sınıfı ehliyet için yaş sınırı 18 olarak belirlenmiştir. 18 yaşını dolduran herkes traktör kullanmak için F tipi ehliyet alabilir. Kapsamı en dar ehliyet seçenekleri arasında yer alır. Sadece M sınıfı ehliyeti kapsar. F sınıf ehliyeti olanlar traktör dışında sadece 4 tekerlekli 15 KW2den az güç üreten araçları kullanabilir.
G Ehliyet Nedir?
G sınıfı ehliyet kepçe ekskavatör gibi iş makineleri için gerekli olan bir ehliyettir. G ehliyet hangi araçları kullanır sorusuna genel olarak iş makineleri yanıtı verilse de kapsamı daha dar olabilir. Öncelikle bu iş makinelerinin karayolunda kullanılabilir lastik tekerlekli taşıtlar olması gerekir. G sınıfı bir ehliyet aldığınızda ehliyetin arka kısmında yer alan araç kodlarında kullanabileceğiniz araçlar işaretli olur. Standart bir B sınıf ehliyette B1, B, D1 ve F sınıfları işaretli olurken G ehliyette belgenin arkasında kodu olan iş makineleri kullanılabilir. Bu nedenle G sınıf ehliyet almak istediğinizde bu iş makinesinin türünü belirtmeniz gerekir.
Forklift için aldığınız 105.06 kodlu bir G sınıf iş makinesi ile kepçe kullanamazsınız. Bunun için G sınıfı ehliyet nasıl alınır sorusuna yanıt arıyorsanız öncelikle aracın tipini belirlemeniz ve onun eğitimini veren bir kurs bulmanız gerekir. Yaş sınırı 18 olan bu tip ehliyet için B sınıfı şartı aranmaz. Bu nedenle sadece M sınıfı ehliyeti kapsar ve 4 tekerlekli 15 KW'den düşük güç üreten motorları kullanabilir.
H Sınıfı Ehliyet Nedir?
H sınıfı ehliyet engelli ehliyeti olarak da bilinir. Dolaysıyla H ehliyet nedir sorusu; engelli olduğu resmi sağlık kurumları tarafından onaylanan sürücülerin alabileceği ehliyettir olarak yanıtlanabilir.
H Sınıfı Ehliyet Nasıl Alınır?
H ehliyet nasıl alınır sorusuna yanıt olarak öncelikle sağlık raporu alınması gerekir. Bu belgeye ilişkin düzenlemeler karayolları trafik yönetmeliğinde yapılır. Yönetmeliğe göre; engelli bireyler için tasarlanan araçlar 'özel tertibatlı araç' olarak geçer. Bu nedenle verilen belge bu tip araçları kullanmaya yetkisi ve izni vardır belgesidir. Sağlık kurulundan alınan rapor ile sürücü kurslarına başvuran adaylar teorik eğitim alırlar. Motor dersinden muaf olan adayların H sınıfı sürücü belgeleri sağlık raporuna göre ömür boyu kullanılabilir.