Kademeli Emeklilik Nedir, Şartları Nelerdir? 

Türkiye’deki çalışma hayatındaki değişkenlere ve bireylerin gelecek endişelerine bağlı olarak önemli bir tartışma konusu hâline gelen kademeli emeklilik, Sigortayeri uzmanları tarafından sizler için inceleniyor!

Özellikle Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemelerinden sonra gündeme taşınan bir sistemdir. Emeklilik için gerekli yaşı doldurmadan prim ödemelerini tamamlayan bireyler için önemli bir yere sahiptir. Bu yazıda ise “Kademeli emeklilik gelecek mi?” gibi birçok sorunun cevabı inceleniyor.

Kademeli Emeklilik Nedir? 

Sigortalı çalışanların emekliliğe adım adım geçebilmesini sağlayan düzenlemelerden bir tanesi kademeli emeklilik yasasıdır. Türkiye’de emeklilik yasalarında dönem dönem değişiklikler olmuştur ve olmaya devam eder. Ancak kuralların değişmesi herkes için değişiklik yaratmaz. Sigorta başlangıç yılınızda geçerli olan yasaya göre işlem görmeye devam edersiniz. Bu sistemde, emeklilik yaşı ve prim günü şartları sabit olmayıp, kişinin sigorta başlangıç yılına ve prim ödeme süresine göre değişkenlik gösterir.

• Böyle bir sistemle, emeklilikte adaletin sağlanması amaçlanır.
• Sosyal güvenlik sistemine sürdürülebilir bir anlayış kazandırılır.
• Belirli yıl aralıklarında sigortalı olmuş kişilerin hak kayıpları azaltılmaya çalışılır.

Kademeli Emeklilik Şartları Nelerdir? 

Henüz yürürlüğe girmeyen ancak gündemde olan sistemde geçerli olabilecek koşullar hala tartışılır. Beklentilere göre emeklilik şartları aşağıdaki şekilde düzenlenebilir.

• Kademeli şekilde emekli olmak isteyen vatandaşlar için en önemli etkenlerden bir tanesi, kişilerin sigorta başlangıç tarihidir. Başlangıç tarihine göre kabul edilmesi beklenen yaş tablosu bulunur.

Kademeli emeklilik yaş tablosu aşağıdaki gibidir:

• Erkekler ve kadınların emekli olması için gerekli olan prim gün sayısı değişiklik gösterir. Bulunduğunuz yaş ve cinsiyetinize göre belirlenmiş olan prim gün sayısının dolması gerekir. 2000-2008 girişli olan kişilerde,
• • Kadınlar: 58 yaş, 7000 prim günü
  • Erkekler: 60 yaş, 7000 prim günü
• Yasalarla belirlenen emeklilik yaş şartı, kişilerin ilk sigortalandığı tarihe göre kademeli olarak artırılır.
• Yüksek tehlike içeren bazı meslek grupları, ağır şartlar barındıran meslekler ve engelli vatandaşlar için ayrıca belirlenen düzenlemeler bulunur.

Vatandaşa Nasıl Faydaları Olur?

EYT kapsamı dışında kalan milyonlarca çalışan, kademeli emeklilik sisteminde kendileri için doğabilecek avantajları merak etmekte. Kademeli emeklilik 2025 yılından sonra devreye girerse aşağıdaki şekilde faydaları incelenebilir.

1. Mağduriyet Azalır
   1. Bu sistemle 8 Eylül 1999’dan sonra sigorta başlangıcı yapılan kişiler Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesinin dışında kaldığı için adil bir çözüme ulaşabilir.
   2. Her grubun faydası gözetileceği için, ani ve keskin şekilde daha geç emekli olmak zorunda olan kişiler mağdur olmaz.
2. Emeklilik Hakkına Kademeli Geçilir
   1. Böyle bir sistemde yaş ve prim şartları zamana yayılır. Dolayısıyla çalışanlar için daha öngörülebilir bir emeklilik planlaması mümkün hâle gelir.
   2. Emeklilik süreci bir anda değil, yıllara yayılarak uygulanır. Dolayısıyla vatandaşlar psikolojik ve ekonomik olarak daha rahat bir hazırlık sürecine girebilirler.
3. Erken Yaşta Emeklilik Şansı Edinilir
   1. Kademeli emeklilik tablosu 2025 yılında tartışılan şekilde meydana gelirse, bazı gruplar tamamen 65 yaşını beklemek yerine daha erken emekli olma şansı kazanabilir.
4. Kadın ve Erkeklere Özel Kademeler Sunulur
   1. Sistemde kadın ve erkekler için farklı yaş ve prim günleri uygulanabileceği için, özellikle kadın çalışanlar daha erken emekli olma fırsatı bulabilir.
5. Gelecek Planlamasını Kolaylaştırır
   1. Çalışan bireyler, hayattaki birçok planını emekliliği hak edecekleri tarihe göre planlayabilir. Kademeli emeklilik sistemi sayesinde belirsizlikler yerine, vatandaşlar hangi yıl hangi yaşta emekli olabileceklerini bilir ve buna göre mali, sosyal ve ailevi planlamalarını yapabilir.
6. Prim Gününü Doldurup Yaş Bekleyenlere Avantaj Sağlanır
   1. Mevcut sistemdeki minimum prim günü, yaklaşık 20 yılda tamamlanabilir. 65 yaşından küçük birçok vatandaş, prim günlerini önceden tamamlayabilir. Kademeli bir sistemde prim günü yeterli olduğu hâlde yaşa takılan vatandaşlar, kademe indirimiyle erken emekli olabilir.
7. Devlet ve Birey Arasında Güven Artar
   1. Emeklilik sistemine dair daha adil ve dengeli bir yaklaşım, çalışanlar ile devlet arasındaki güveni güçlendirir.
8. Sosyolojik Bazı Avantajlara Ulaşılabilir
   1. EYT kapsamı dışında kalan milyonlarca kişi için yapılacak iyileştirme, toplumda adalet ve güven duygusunu artırabilir.
   2. Emeklilik daha ulaşılabilir olacağı için, çalışanların iş yaşamlarında umut ve motivasyon artışı görülebilir.
   3. Daha erken emekli olma ihtimali, bireylerin ailelerine ayırabileceği kaliteli zamana imkân tanır.
   4. Yaşı yüksek olan çalışanlar daha erken emekli olursa, genç işgücü için yer açılabilir ve istihdam oranlarında iyileşme görülebilir.
   5. Kadınlar için kademeli emeklilik şartları, hem iş hayatına hem de aile rollerine ilişkin denge kurmalarını kolaylaştırır.

Kademeli Emeklilik Ne Zaman Çıkar?

2000 sonrası sigorta başlangıcı bulunan kişiler, “Kademeli emeklilik ne zaman çıkacak?” sorusunu yetkililere sık sık yöneltiyor. Henüz net bir karara varılmamış olmasına rağmen, konuyla ilgili yetkili makamlardan takip edilen gelişmeler aşağıdaki şekilde incelenebilir.

• Kademeli emekliliğin gündeme gelmesiyle birlikte, CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından ortaya atılan kanun teklifi önerisi önemli bir ilgi topladı.
• Son gelişmelere göre ise Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, emeklilik şartlarının değişmesiyle ilgili yakın gündemde bir planlama olmadığını belirtti.

Dolayısıyla “Kademeli emeklilik çıkar mı?” sorusu için henüz olumlu bir karara varılamadı. Ancak vatandaşların ihtiyaçları ve gelecek hedefleri doğrultusunda gündemde kalmaya devam edecek bir konu olarak görülebilir.