Sürücü Sağlık Raporu Nereden ve Nasıl Alınır?

Ehliyet almak veya mevcut sürücü belgesini yenilemek isteyen kişilerin en önemli adımlarından biri sürücü sağlık raporu almaktır. Bu rapor, kişinin trafiğe çıkmaya engel bir sağlık sorununun olup olmadığını belgeleyen resmi bir dokümandır. Sürücü sağlık raporu sürecini bilmek, zaman kaybetmeden işlemleri tamamlamanızı sağlar.

Sürücü Sağlık Raporu Nedir?

Sürücü sağlık raporları, sürücü adayının veya mevcut ehliyet sahibi kişinin araç kullanmaya elverişli olup olmadığını gösteren resmi bir belgedir. Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kurumlar ve hekimler tarafından düzenlenir. Raporda; göz, kulak-burun-boğaz, nöroloji, ortopedi ve psikiyatri gibi branşlardaki değerlendirmeler dikkate alınır.

Muayene sırasında değerlendirilen temel kriterler arasında görme testi, işitme testi, motor beceriler, psikolojik durum, kronik hastalıklar ve bağımlılık kontrolü yer alır. Görme testinde, uzağı ve yakını görme keskinliği ile renk körlüğü değerlendirilirken işitme testiyle işitme kaybı olup olmadığı kontrol edilir. Motor beceriler kapsamında el, kol ve bacak hareketleri incelenir. Psikolojik durumda ise epilepsi, depresyon veya dikkat bozukluğu gibi rahatsızlıklar gözden geçirilir. Ayrıca diyabet, hipertansiyon gibi kronik hastalıkların kontrolü yapılır ve alkol veya uyuşturucu bağımlılığına ilişkin belirtiler de değerlendirilir.

Kursa kayıt olurken, ehliyet sınıfını yükseltirken veya mevcut ehliyeti yenilerken zorunlu olarak sürücü olabilir sağlık raporu istenir.

Sürücü Sağlık Raporu Nereden Alınır?

Sürücü olur sağlık raporu almak için başvurabileceğiniz yerler şunlardır:

• Aile hekimleri: İlk başvurulacak ve en kolay ulaşılabilen yerdir. Ancak bazı durumlarda aile hekimi sürücü sağlık raporu için sizi ikinci basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirebilir.
• Devlet hastaneleri
• Özel hastaneler (Sağlık Bakanlığı onaylı)
• Özel tıp merkezleri
• Poliklinikler

Yetkisiz kurum ve kişilerden alınan raporlar geçerli değildir. Bu nedenle başvurmadan önce ilgili kuruluşun Sağlık Bakanlığı sisteminde kayıtlı olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.

Sürücü Sağlık Raporu Nasıl Alınır? 

Ehliyet almak isteyen kişiler, sürücü sağlık raporu sürecinde önce uzman doktor tarafından kapsamlı bir şekilde değerlendirilir. Doktor, adayın sağlık geçmişini ve genel sağlık durumunu inceleyerek hangi tetkiklerin yapılacağına karar verir. Planlanan tetkikler, başvurulan ehliyet sınıfının gerekliliklerine göre belirlenir. Sürücü adayları için yapılan temel muayeneler ve kriterler genellikle şunlardır:

• Göz muayenesi: 1. grup ehliyetler (F, B, H, A1, A2) için iki gözün toplam görme düzeyinin en az 10/20 olması gerekir. 2. grup ehliyetler (D, E, G, C) için bu değer en az 14/20 olmalıdır. Görme derecesi ne olursa olsun, her iki gözde tam pitozisi bulunan kişilere ehliyet verilmez. Paralitik şaşılık veya çift görme (diplopi) tanısı konmuş olanlar sürücü belgesi alamaz. Görme yetisini ilerleyen süreçte olumsuz etkileyebilecek hastalıkları olanlar, yılda en az bir kez göz muayenesinden geçirilir.
• İç hastalıkları muayenesi: Diyabet, hipertansiyon, kalp, böbrek, karaciğer ve solunum sistemi hastalıkları gibi sürüş güvenliğini etkileyebilecek kronik rahatsızlıklar değerlendirilir; gerekli görüldüğünde ek tetkikler yapılır.
• Kulak, burun ve boğaz (KBB) muayenesi: İşitme cihazı kullananlar D, E, C, G, A1 ve A2 sınıfı ehliyet alamaz. G, E, D ve C sınıfı ehliyetler için işitme yetisinin tam olması zorunludur.
• Ortopedik muayene: Boyun hareketlerini veya başı istenilen yöne çevirmeyi %50’den fazla kısıtlayan bir rahatsızlığı olanlara sağlık raporu verilmez.
•  Ruh ve sinir hastalıkları muayenesi: Ciddi alkol ya da madde bağımlılığı tespit edilen kişiler ehliyet için gerekli sağlık raporunu alamaz.
• Ek tetkikler ve özel durumlar: Bazı testler, yalnızca doktorun gerekli görmesi halinde uygulanır. Örneğin zeka testi, tüm adaylara rutin olarak yapılmaz; sadece ihtiyaç duyulduğunda uygulanır. Benzer şekilde kişilik bozukluğu, ağır psikiyatrik rahatsızlıklar, demans veya uyuşturucu bağımlılığı gibi durumlar tespit edildiğinde aday psikiyatri muayenesine yönlendirilir. Bu muayenenin ardından ayrı bir rapor düzenlenir.

Muayeneler sonucunda adayın işitme durumu, görme keskinliği, gece körlüğü olup olmadığı, denge kaybı, epilepsi öyküsü, alkol veya madde bağımlılığı gibi risk faktörleri değerlendirilir. Gerek görüldüğünde kan veya idrar tahlilleri yapılabilir. Ayrıca tansiyon ölçümü, boy ve kilo tespiti de sürece dahil edilebilir. E imzalı sürücü sağlık raporu, dijital ortamda alınarak e-Devlet üzerinden de görüntülenebilir.

Ehliyet Sağlık Raporu e-Devlet Üzerinden Nasıl Alınır?

Ehliyet almak ya da mevcut ehliyeti yenilemek için gerekli olan sürücü sağlık raporunun e-Devlet’ten doğrudan temin edilip edilemeyeceği, sürücü adaylarının sıkça merak ettiği bir konudur. 1 Ocak 2020’den itibaren bu rapor, e-Devlet üzerinden doğrudan alınamasa da sürecin başlatılması e-Devlet aracılığıyla yapılmak zorundadır. Bu adım, aile hekiminin elektronik ortamda sürücü sağlık raporu düzenleyebilmesi için gerekli olup atlanması durumunda rapor hazırlanamaz. e-Devlet üzerinden sürücü sağlık raporu başvuru adımları şöyle ilerler:

1. T.C. kimlik numaranız ve e-Devlet şifrenizle sisteme giriş yapın.
    
2. Arama kısmına “Kişisel Sağlık Bilgi Formu” yazarak ilgili sayfaya gidin.
    
3. Açılan ekranda “Yeni Başvuru” butonuna tıklayın ve formu eksiksiz şekilde doldurun.
    
4. Form tamamlandıktan sonra kendi aile hekiminize giderek muayene olun.
    
5. Rapor yalnızca bağlı bulunduğunuz aile hekimi tarafından verilebilir; başka bir sağlık ocağından bu işlem yapılamaz.
    
6. Hekimin uygun görmesi durumunda rapor, elektronik ortamda hazırlanır ve e-Devlet sistemine eklenir. Bu dijital rapor, nüfus müdürlüğünde resmi belge olarak kabul edilir.

Sürücü Sağlık Raporu Ücretleri 

Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği yeni tarifeye göre ücretlendirmeler şöyledir:

• Tek branş sürücü raporu: 300 TL
• İki branş sürücü raporu: 450 TL
• Sağlık kurulu sürücü raporu: 750 TL

Sürücü sağlık raporu ücretleri, başvurulan sağlık kuruluşuna göre değişiklik gösterebilir. Özel hastanelerde veya tıp merkezlerinde bu tutarlara ek olarak muayene ücreti de talep edilebilir.

Sürücü Sağlık Raporu için Gerekli Belgeler 

Sürücü sağlık raporu başvuru işlemi için yanınızda bulunması gereken belgeler şunlardır:

• T.C. kimlik kartı veya nüfus cüzdanı
• 1 adet biyometrik fotoğraf (her zaman talep edilmese de bulundurmak faydalıdır)
• Mevcut sürücü belgeniz (yenileme başvurularında)
• Kullanıyorsanız gözlük veya kontakt lens

Uluslararası Ehliyet ve Sağlık Raporu 

Yurt dışında araç kullanmak isteyenler, uluslararası sürücü belgesi (IDP) alırken de sağlık raporu talep edilebilir. Bu rapor, Türkiye’de alınmış olsa bile yurt dışında geçerli olmayabilir; bu nedenle gidilecek ülkenin konsolosluğu veya resmi kurumları ile iletişime geçmek gerekir.

Sürücü Kursu Sağlık Raporu Ne Kadar Geçerli? 

Sürücü sağlık raporu geçerlilik süresi genellikle 2 yıl ile sınırlıdır. Ancak raporun kullanım amacı önemlidir. Örneğin sürücü kursu için sağlık raporu 2 yıl içinde kullanılmazsa yeniden rapor almak gerekir.

Ehliyet yenileme işlemlerinde ise raporun alınmasından itibaren kısa süre içinde başvurunun tamamlanması önemlidir.

Sürücü Belgesi Yenileme için Sağlık Raporu 

Ehliyet yenileme işlemlerinde, sürücülerin bedensel ve ruhsal sağlık durumları ile genel sağlık koşullarının zamanla değişebileceği göz önünde bulundurulur. Bu nedenle yenileme başvurusu sırasında sağlık raporu ibrazı zorunludur. Ancak geçerliliği devam eden güncel bir sürücü sağlık raporu sahibi kişilerin tekrar rapor almasına gerek yoktur. Ehliyet raporu alma veya yenileme süreci, başvuru sahibinin bizzat yürütmesi gereken bir işlemdir. Sürecin hızlı ilerlemesi için kimlik kartı ile birlikte varsa kullanılan gözlük, lens gibi yardımcı ekipmanların muayeneye getirilmesi önerilir. Ayrıca mevcut kronik rahatsızlıklar ve kullanılan ilaçlar hakkında doktora eksiksiz ve doğru bilgi verilmesi önem taşır.

Ehliyet yenileme sağlık raporu için aile hekimine başvurabilirsiniz. Ancak ileri yaş veya kronik hastalık gibi durumlarda ek testler talep edilebilir.

Sağlık Ocağı Sürücü Sağlık Raporu Veriyor Mu? 

Aile hekimleri sürücü sağlık raporu düzenleyebilir. Ancak aile hekiminiz gerekli görürse sizi göz, KBB veya psikiyatri gibi branşlara yönlendirebilir. Bu durumda ikinci basamak sağlık kuruluşlarından onay almanız gerekir. Aile hekiminden alınan raporlar, e-Devlet’te görüntülenebilir. Böylece fiziki belge taşıma zorunluluğu ortadan kalkar.

Hangi Durumlarda Rapor Onaylanmaz? 

Bazı sağlık sorunları, sürücü sağlık raporunun olumsuz sonuçlanmasına neden olabilir. Örneğin:

• İleri derecede görme kaybı veya renk körlüğü
• Ciddi işitme kaybı
• Epilepsi (kontrolsüz nöbet geçirme durumu)
• İleri seviye psikiyatrik rahatsızlıklar
• Alkol veya uyuşturucu bağımlılığı
• Araç kullanımını engelleyecek ciddi ortopedik engeller

Ancak bazı durumlarda doktorlar, sınırlı süreli ya da şartlı onay verebilir. Sürücü sağlık raporu, ehliyet sürecinizin yalnızca bir adımıdır. Ancak trafiğe çıktıktan sonra sizi koruyacak en önemli unsur, doğru sigortadır. Sigortayeri üzerinden trafik sigortası ve kasko sigortası tekliflerini karşılaştırarak size en uygun poliçeyi hızlıca satın alabilirsiniz. Unutmayın, sağlık raporunuz araç kullanmanıza onay verse bile trafikte her zaman risk vardır. Doğru sigorta ile hem kendinizi hem de aracınızı güvence altına alabilirsiniz.

Sürücü Sağlık Raporu Hakkında Sık Sorulan Sorular

Raporu Ne Kadar Sürede Alabilirim? 

Aile hekiminden başvurunuzun yoğunluğuna göre aynı gün alabilirsiniz. Ancak sevk gerekiyorsa süreç uzayabilir.

Her Ehliyet Sınıfı İçin Aynı Rapor Mu Geçerli? 

Hayır, bazı üst sınıf ehliyetler (örneğin ağır vasıta) için ek sağlık değerlendirmeleri yapılır.

e-Devlet’ten Rapor Çıktısı Alabilir Miyim? 

Evet, e-imza ile düzenlenen sürücü sağlık raporu e-Devlet üzerinden görüntülenebilir ve indirilebilir.

Sağlık Raporunda Şartlı Onay Ne Anlama Gelir? 

Şartlı onay, sürücünün belirli koşullara uyması halinde araç kullanabileceğini belirtir. Örneğin, “gözlük veya lens ile araç kullanabilir” ya da “otomatik vitesli araç kullanabilir” gibi kısıtlamalar sürücü sağlık raporu üzerinde yer alabilir. Bu durumda ehliyete de ilgili kod eklenir ve sürücünün bu kurallara uyması zorunludur.