Ev ve işyerlerini doğal afetlerden korumak ve maddi kayıpları azaltmak için sigorta yaptırmak en doğru yaklaşımdır. Bu güvenceler arasında isteğe bağlı olan konut ve ilk ateş sigortası seçenekleri olduğu gibi yasal olarak zorunlu olan DASK da bulunur. kapsamına girmeyen binalar hakkında bilgi edinmeden önce Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) kavramını ve faydalarını incelemeniz daha doğru olabilir.
DASK Nedir?
DASK olarak kısaltılan doğal afet sigortaları kurumu tarafından yürütülen bir güvencedir. Zorunlu deprem sigortası olarak da bilinir. Meydana gelebilecek depremlerin neden olabileceği maddi zararları karşılamayı amaçlar. Türkiye'deki tüm mesken sahipleri bu poliçeyi yaptırmak zorundadır. Konut, daire veya villa sahibi olanlar DASK sigortasını yaptırmalıdır. İş yeri sahiplerinin de iş yerlerini depreme karşı güvence altına almaları gerekir.
Az Hasarlı Binaya DASK Yapılır Mı?
Zorunlu Deprem Sigortası binaların deprem nedeniyle meydana gelebilecek hasarlara karşı sigortalanmasını hedefler bu nedenle, depreme karşı sigortalanması gereken tüm binalar için ZDS yapılmalıdır. Az hasarlı binalar da DASK kapsamına girer çünkü deprem hasarı, binanın hasar derecesinden bağımsız olarak meydana gelir. Az hasarlı bir bina, gelecekte daha ciddi bir depremde daha fazla hasar görebilir veya tamamen yıkılabilir. Zorunlu Deprem Sigortası, bu tür belirsizliklere karşı koruma sağlar.
Ağır hasarlı binaların güvenlik gereği yıkılması şarttır. Bu nedenle kapsama girmeyen binalar kategorisine girer ve kapsam dışındadır. Orta hasarlı binaların sigortalanabilmesi için onarılması ve güçlendirilmesi gerekir. Bu işlemlerden sonra ZDS yaptırılabilir. Hafif hasarlı ve hasarsız binalar hak sahibinin beyanına göre güvence altına alınabilir.
DASK Neleri Kapsar?
Zorunlu Deprem Sigortası kapsamı afet sigortaları kanununda açık bir şekilde belirtilir. Bu maddeler dışındaki yerler ise DASK kapsamına girmeyen binalar olarak adlandırılır:
● Tapuda kaydı bulunan, taşınmaz özel mülkiyet arsaları üzerine yapılan binalar
● 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ile belirtilen bağımsız bölüm ya da bölümler
● Binalarda bulunan, büro, ofis ya da ticarethane gibi bağımsız alanlar
● Doğal afet sonucu resmi kurumlar tarafından yapılan ya da resmi kurumların kredileri ile yaptırılan mesken konumundaki alanlar,
● Bu yapılar dışında kat irtifakı bulunan binalar,
● Tapuda henüz cins tashihi oluşturulmamış ve tapuda vasfı farklı yer alan binalar,
● Tapu tahsisi gerçekleşmemiş kooperatif statüsündeki evler.
Zorunlu Deprem Sigortası, yukarıda belirtilen, bina, ofis ya da taşınmaz özel mülkiyet yapılarının unsurlarını sigorta da koruması altına alır. Bu unsurlar arasında; bahçe duvarları, temeller, bacalar, ana duvarlar, merdivenler, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, asansörler de yer alır. Ayrıca istinat duvarları, sahanlıklar, tavan ve tabanlar, çatılar ve koridorlar da sigorta kapsamındadır.
DASK Kapsamına Girmeyen Binalar Hangileri?
● DASK kapsamına girmeyen binalar arasında ilk sırada; 9/11/1983 tarih 2946 sayılı Kamu Konutları Kanununa kapsamında bulunan ya da kamu hizmeti için kullanılan binalar bulunur.
● Mezralarda yapılan binalarda DASK kapsamına girmeyen binalar kategorisine girer.
● Tamamı ticari amaca tahsis edilmiş binalar da DASK kapsamına girmeyen binalar kategorisindedir.
● Bir binaya zorunlu sigorta yapılabilmesi için projesi olması ve mühendislik hizmeti almış olması gerekir. Eğer binada herhangi bir proje ve mühendislik yoksa DASK kapsamına girmeyen binalar arasındadır.
● Binalarda taşıyıcı sisteme zarar verilen bir tadilat yapıldıysa ve taşıma sisteminin zayıfladığı tespit edilirse bu tarz binalar da bu kapsama girmez.
● DASK kapsamına girmeyen binalar arasında taşıyıcı sistemi zayıflatacak şekilde projeye ve yasal zorunluluklara uymadan inşa edilen binalar da bulunur.
● Alanında yetkili bir kamu kurumu tarafından yıkım kararı verilen metruk binalar ile mesken olmaya uygun olmayan binalar da DASK kapsamına girmez.
DASK kapsamında olmayan yapılar İhtiyari Deprem Sigortası kapsamındadır yani istek üzerine poliçe yapılabilir. Köylerde yapılan evler bazı koşullardan dolayı DASK kapsam dışı binalar kategorisine girer. Ancak isteyen bu evlere İhtiyari Deprem Sigortası yaptırabilir.
DASK Hasar Sorgulama Nasıl Yapılır?
Hasar sorgulama ZDS resmi web sitesi üzerinden yapılır. Bu site üzerinden önce “hasar”, sonra “online hasar işlemleri” daha sonra ise “hasar sorgulama” sekmelerine tıklanarak sorgulama yapılabilir. Web sitesi üzerinden 2016 yılından sonra oluşan hasarlar sorgulanabilir. Daha eski hasarlar için ALO125 aranmalıdır.
DASK fiyatları ZDS tarifesine göre belirlenir. Bu fiyatlar belirlenirken yapı tipi ve risk grubu göz önünde bulundurulur. Betonarme ve diğerleri olarak iki yapı tipi ve 7 farklı risk grubu vardır.
Betonarme, iki temel bileşenin bir araya getirilmesiyle oluşur: beton ve çelik donatı. Betonarme kategorisine girmeyen tüm yapı tipleri “diğer” kategorisine girer.
DASK Hasar Ödemesi Nasıl Yapılır?
Hasar ödemesi yapılabilmesi için öncelikle hasar bildirilmelidir. ALO125 hattı üzerinden, e-devlet portalı üzerinden, Zorunlu Deprem Sigortası poliçesini düzenleyen acente üzerinden ya da ZDS web sitesi üzerinden bildiriminizi yapabilirsiniz.
Binanız ister tamamen ister kısmen hasar alsın tazminat talep edebilirsiniz. Uğradığınız zarar poliçenizin kapsamı dahilinde karşılanacaktır. Tazminat talebinde bulunabilmeniz için gerekenler T.C. kimlik numarası ya da poliçe numarası ile yapılmış hasar bildirimi, güncel tapu bilgisi, hasara uğrayan yerin açık adresi ve iletişim için güncel telefon numarasıdır.
Hasar tespit işlemleri bağımsız görevliler tarafından yapılır, belirlenen tazminat bedelleri ise Sigorta tarafından ödenir.
Zorunlu Deprem Sigortası Yaptırmak İçin Hangi Belgeler Gereklidir?
ZDS yaptırmak kısa süren kolay bir işlemdir. İşlem için sigortalının adı, soyadı, adresi, telefonu, T.C. Kimlik Numarası gereklidir. Tüzel kişilerin de vergi kimlik numarası belirtmesi gerekir. Bu bilgilerin yanı sıra binanın açık adresi ve tapu bilgileri, inşa yılı, kat sayısı, yapı tarzı, hasar durumu, brüt yüzölçümü ve kullanım şekli beyan edilmelidir.
Eğer meskenin tamamı pansiyon olarak kullanılıyorsa “ticarethane” statüsüne girer ve zorunlu deprem sigortası kapsamından çıkar. Eğer tapuda pansiyon olarak görülen bir mesken ev olarak kullanılıyorsa tapuya giderek belirtilmeli ve ZDS yaptırılmalıdır.
DASK Hangi Koşullarda Geçersiz Olur?
● Beyan Yükümlülüğü: Sigorta ettirme işlemi sırasında, DASK poliçesi düzenlenirken, yapı tarzı ve meskenin brüt yüzölçümü, adresi, geçmiş depremlerdeki hasar durumu gibi bilgileri gerçeğe uygun bir şekilde beyan etmeniz gerekir. Aksi durumun tespitinde geçersiz olur.
● Gerçeğe Aykırı Beyan: Poliçede olması gereken ağır şartların olmadığı tespit edilirse fark talep edilir. Bu farkın 15 gün içinde ödenmesi talep edilebilir.
● Kasıtlı Beyan Eksikliği: Sigorta yaptırırken geçmiş deprem sırasında binanız orta veya daha ağır hasar aldıysa bunu bildirmeniz gerekir. Aksi durumun tespitinde ZDS sözleşmeden çekilebilir ve primi hak kazanır.
● Mevzuata Aykırı Değişiklik: Süreç içinde mevzuata aykırı bir tadilat yaptığınızda sözleşmenizi feshedebilir.
● Birden Fazla veya Yanlış Poliçe: Aynı yer için sadece bir poliçe olması gerekir. Bilerek ya da yanlışlıkla birden fazla poliçe hazırlanmışsa sözleşme iptal edilebilir. Ayrıca DASK kapsamına girmeyen binalar için poliçe düzenlenmişse de sözleşme iptal edilir ve prim iadesi olur.
● Ortadan Kalkan veya Dışına Çıkan Nedenler: Yerin poliçe kapsamı dışında kalan bir nedenle ortadan kalkması veya sigorta konusu yerin DASK kapsamına girmeyen binalar kategorisine girmesi halinde, bu durumun poliçe sahibi tarafından belgelendirilmesi koşuluyla poliçe iptal edilir. İptal durumunda, iptal tarihinden başlangıç tarihine kadar olan süre için ödenen prim tutarı iade edilir.
Kiracılar kendi adına zorunlu deprem sigortası yaptıramaz ama ev sahibi adına yaptırabilir. ZDS’yi yaptıran kim olursa olsun gerekli koşullar oluştuğunda tazminat ev sahibine ödenir. Siz de DASK başta olmak üzere her türlü poliçe ihtiyacınız için Sigortayeri ile iletişime geçebilir, istediğiniz poliçe türünü size özel fırsatlarla satın alabilirsiniz.