Sigorta Tahkim Komisyonu (Tahkim) Ne Demek?

Taraflar arasında yaşanan anlaşmazlıkların çözümü için devlet mahkemeleri tek seçenek değildir. Alternatif yollardan biri olan tahkimdir. Genel olarak tahkim ne demek sorusu içinse, anlaşmazlıkların mahkeme yerine hakemler aracılığıyla çözülmesi yöntemi şeklinde yanıtlanabilir. Sigortacılık alanında ise bu görevi üstlenen özel bir yapı bulunur: Sigorta Tahkim Komisyonu. Bu süreci detaylandırmak için tahkim ne demek, gözden geçirelim.

Tahkim Ne Demek? 

Tahkim, tarafların yaşadığı bir anlaşmazlığı çözmek için mahkeme yoluna gitmek yerine, meselenin çözümünü tarafsız üçüncü kişiler olan hakemlere devretmesidir. Taraflar hakemleri ya kendi aralarında anlaşarak ya da ilgili prosedürleri izleyerek tayin edebilir. Anlaşmazlıkların bu yolla çözümlenmesi; sürecin daha süratli işlemesi, gizliliğin korunması veya teknik konularda uzman görüşüne başvurulabilmesi gibi faydalar sağlayabilir. Kısacası, tahkim ne demek diye sorulduğunda, mahkemelere alternatif bir anlaşmazlık çözüm yolu olduğu söylenebilir. En basit hali ile tahkim ne demek sorusunu "mahkeme dışı bir çözüm" şeklinde yanıtlayabiliriz. 

Sigorta Tahkim Komisyonu Nedir?

Genel anlamda tahkim ne demek açıkladıktan sonra, sigorta tahkim komisyonunun sigortacılık özelindeki anlamına bakalım. Türkiye'de sigorta poliçelerinden doğan uyuşmazlıkların çözümlenmesi, bu resmi yapılanmanın ana odağını oluşturur. Görevi, sigorta poliçesi sahipleri veya sigortadan hak iddia eden diğer kişiler ile sigorta şirketleri veya güvence hesabı arasındaki sorunları çözmektir. Kasko, zorunlu trafik sigortası gibi poliçelerde yaşanan anlaşmazlıklarda mahkemeye gitmeden, daha hızlı ve uzman bir çözüm arayanlar için önemli bir başvuru merkezidir.

Tahkim Komisyonu Önemi Nedir? 

Sigorta poliçenizle ilgili bir sorun yaşadığınızda mahkeme süreçlerinin uzunluğu ve maliyeti gözünüzü korkutabilir. İşte bu noktada Sigorta Tahkim Komisyonu, sigortalılar ve şirketler için değerli bir alternatif sunar. Sigorta anlaşmazlıkları için Komisyonun sunduğu çözüm; hızlılık, basitlik, uzmanlık ve uygun maliyet ilkelerini temel alır. Mahkemelerde yıllarca sürebilen davalara kıyasla komisyon, uyuşmazlıkları çok daha kısa sürede karara bağlamayı hedefler.

Komisyonun yasal dayanağı 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30. maddesidir; bu madde komisyonun kurulmasını zorunlu kılar. Etkin işleyişi sayesinde komisyon, sigorta sektörüne duyulan kamu güveninin artmasına yardımcı olur. Geçmişte yargı veya diğer kurumlar nezdindeki süreçlerin yavaşlığı memnuniyetsizlik yaratabiliyordu. Komisyon, bu alanda daha erişilebilir bir çözüm sunarken mahkemelerin iş yükünü de hafifletir.

Hangi Sigorta Anlaşmazlıkları İçin Komisyona Gidilebilir?

Sigorta tahkim komisyonu, sigorta poliçelerinden doğan birçok anlaşmazlığa bakmakla yetkilidir. Kapsamına zorunlu trafik sigortası, kasko, konut sigortası ve hayat sigortası gibi çeşitli türler girer. Araç hasar bedelleri, değer kaybı talepleri veya bedeni zararlara ilişkin tazminat istekleri komisyona sıkça iletilen başvuru konularıdır. Komisyon, güvence hesabı ile hak sahipleri arasındaki uyuşmazlıkları da çözer.

Komisyona kimler başvurabilir? Poliçeyi yaptıran kişi/kurumlar veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan lehtarlar, zarar gören üçüncü şahıslar gibi diğer kişiler başvurma hakkına sahiptir. Başvurunun muhatabı ise riski üstlenen sigorta şirketi veya ilgili durumlarda güvence hesabıdır.

Bir uyuşmazlığın komisyon tarafından ele alınabilmesi için aşağıdaki şartlar gereklidir:

• Sigorta Şirketinin Üyeliği: Zorunlu sigortalar dışında, ilgili sigorta şirketinin Sigorta tahkim sistemine üye olması gerekir. Anlaşmazlığa neden olan olayın, şirketin üyelik tarihinden sonra meydana gelmesi şarttır. Üye şirketlerin güncel listesi komisyonun web sitesinde bulunur.
• Zorunlu Sigorta İstisnası: Trafik sigortası gibi zorunlu poliçelerde, sigorta şirketi sisteme üye olmasa dahi hak sahipleri komisyona başvurabilir. Bu önemli bir ayrımdır.
• Başka Yere Başvurulmamış Olması: Anlaşmazlığın daha önce mahkemeye veya Tüketici Sorunları Hakem Heyetine götürülmemiş olması zorunludur. Komisyon, bu kurumlara bir alternatiftir.
• Sigorta Kuruluşuna Ön Başvuru: Komisyona başvurmadan önce talebinizi ilgili sigorta kuruluşuna yazılı olarak iletmiş olmanız şarttır. Ancak bu ilk aşama tamamlandıktan sonra sigorta tahkim komisyonu başvuru süreci işletilebilir.

Sigorta Tahkim Komisyonu Başvurusu Nasıl Yapılır? 

Öncelikle talebinizi ve kanıtlarınızı sigorta şirketinize iletmeniz, komisyon başvurusunun zorunlu ön şartıdır. Sigorta şirketi 15 iş günü içinde yazılı cevap vermediği takdirde ya da gönderdiği cevap talebinizi karşılamaktan uzaksa, Komisyona başvuru yapabilirsiniz. Bu sigorta tahkim komisyonu başvuru süresi açısından kritik olup komisyona başvuru yaparken bu ön koşulu yerine getirdiğinizi belgeleyebilirsiniz. Sigorta şirketine yapılan bu ilk başvuru, tahkim sürecinin başlaması için zorunlu bir adımdır. Şirketten gelen yanıtın yetersiz olması ya da süresi içinde hiç cevap verilmemesi durumunda, Komisyona başvuru yapılabilir ve süreç resmen başlatılır.

Ön koşul sağlandıktan sonra şu yollarla başvurabilirsiniz:

• Komisyonun İstanbul'daki merkezine doğrudan giderek.
• Varsa, yaşadığınız veya olayın gerçekleştiği yerdeki komisyon bürosuna giderek.
• Komisyonun web sitesinden online başvuru yaparak.

Başvurunuz için gereken temel belgeler şunlardır:

• Başvuru için komisyon sitesinden indirilecek, tam olarak doldurulup imzalanacak form.
• Sigorta şirketine yapılan ön başvuru dilekçesi ve şirketin cevabı (varsa) veya cevap alınamadığına dair kanıt.
• Sigorta poliçesi kopyası ve varsa prim makbuzları.
• Talebinizi destekleyen diğer tüm belgeler (kaza tutanağı, fatura, ekspertiz/tıbbi rapor, fotoğraf vb.).
• Başvuru ücreti ödeme dekontu.
• Avukat ile başvuruluyorsa, özel yetkili vekaletname.

Komisyona başvuru yaparken anlaşmazlık tutarına göre değişen bir ücret ödemeniz gerekmektedir. Bu sigorta tahkim komisyonu başvuru ücreti, komisyonca belirlenen tarifeye göre hesaplanır ve ödendiğine dair dekontun sunulması istenir.

Ödenecek tahkim başvuru ücreti miktarı için komisyonun güncel tarifesini kontrol etmek önemlidir. Bu ilk başvuru ücreti sigorta tahkim sürecinin başlangıç maliyetidir. Her bir sigorta tahkim ücret kalemi başvuru öncesinde değerlendirilmelidir. Tebligat gibi ek giderler de talep edilebilir. Süreç içinde talep artırımı yapılırsa tahkim ıslah harcı gibi ek masraflar doğabilir.

Başvurunuz Komisyona Ulaştıktan Sonraki Süreç 

Başvurunuz komisyona ulaştığında önce Raportörler tarafından incelenir. Başvurunun usule uygunluğu ve belgelerin tam olup olmadığı 15 gün içinde kontrol edilir. Basit eksiklikler bu aşamada giderilebilir. Çözümlenemeyen başvurular için rapor hazırlanarak dosya, sigorta hakemine veya hakem heyetine iletilir. Bu işleme sigorta tahkim komisyonu hakeme havale ne demek sorusunun cevabı denebilir.

Uyuşmazlığa bakacak hakemi komisyon, resmi listeden seçerek atar. Anlaşmazlık tutarının belirlenen parasal sınırı aşması durumunda, dosyayı incelemek üzere tek hakem yerine en az üç kişilik bir hakem heyeti görevlendirilir.

Tahkim süreci, yani anlaşmazlığın çözümü, genellikle dosya üzerinden yürütülür. Hakemler sunulan belgelere göre karar verir. Gerekli görürlerse duruşma yapabilir veya bilirkişi incelemesi isteyebilirler.

Hakemlerin karar verme süresi en fazla dört aydır. Sürenin aşılması sadece tarafların karşılıklı yazılı mutabakatı ile mümkündür. Süre içinde karar verilmezse, dosya mahkemeye gönderilir ve tahkim yolu kapanır; sigorta tahkim mahkemeye tevdi edildi ne demek ifadesi bu durumu anlatır. Komisyon Müdürlüğü, hakemin verdiği kararı en fazla üç iş günü içinde taraflara iletmekle yükümlüdür. Dosyanızın durumunu komisyon sitesinden takip edebilirsiniz.

Sigorta Tahkim Komisyonu Kararlarına İtiraz Edilebilir mi? 

Komisyon hakemlerinin veya heyetlerinin verdiği kararlar tarafları bağlar ve kesinleştiğinde mahkeme kararı gibi icra edilebilir. Bir "kesinlik sınırı" bulunur. Eğer uyuşmazlık tutarı bu belirlenen parasal sınırın altında kalırsa, verilen karar nihaidir ve itiraz yolu kapalıdır.

Tutar bu sınıra eşit veya üzerindeyse, karara karşı sigorta tahkim komisyonu itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içinde komisyona yapılmalıdır. Bu sigorta tahkim komisyonu itiraz sınırı dahilinde yapılan başvuru, kararın icrasını durdurur. İtirazlar, ayrı İtiraz Hakem Heyetleri tarafından incelenir ve en geç iki ayda karara bağlanır.

İtiraz Hakem Heyeti kararına da itiraz (temyiz) mümkündür. Ancak, daha yüksek bir parasal limitin aşılması halinde, sigorta tahkim komisyonu kararına itiraz (temyiz) yoluna başvurularak dosyanın Yargıtay'a taşınması mümkündür. Bu sınırın altındaki kararlar İtiraz Hakem Heyeti aşamasında kesinleşir. Ancak bazı ciddi usul hataları (kararın süresinde verilmemesi vb.) durumunda, miktara bakılmaksızın temyiz yolu açıktır.

Komisyon mu, Mahkeme mi? Karar Verirken Nelere Dikkat Etmeli? 

Sigorta uyuşmazlığınızda Komisyon veya mahkeme yolundan hangisinin sizin için daha doğru olduğuna karar verirken, her seçeneğin olumlu ve olumsuz yanlarını tartmanız yararınıza olacaktır:

• Komisyonun Artıları: Hız (belirlenmiş kısa süreler), maliyet avantajı uzmanlık, sigorta konusunda bilgili hakemler.
• Komisyonun Eksileri: Kanun yollarının parasal sınırlara tabi olması, hakemlerin komisyon tarafından atanması ve sürecin ağırlıklı olarak evrak incelemesine dayanmasıdır.

Seçiminiz; anlaşmazlığın miktarına, karmaşıklığına ve sizin önceliğinize bağlıdır. Hızlı sonuç beklediğiniz, miktarı çok yüksek olmayan kasko veya trafik sigortası gibi sorunlarda komisyon iyi bir seçenek olabilir. Yüksek meblağlı, karmaşık hukuki konular veya kapsamlı delil/tanık incelemesi gerektiren durumlar için mahkemeler daha uygun olabilir. Her iki yola başvurmadan önce sigorta şirketine başvurma ön koşulu geçerli olabilir. Genel tahkim ücret yapısını da karar verirken göz önünde bulundurmak isteyebilirsiniz.

Sigorta tahkim komisyonu, Türkiye'de sigorta uyuşmazlıklarının çözümü için mahkemelere kıyasla daha hızlı, potansiyel olarak daha az maliyetli ve uzmanlaşmış önemli bir alternatiftir. Bağlayıcı kararları, belirli başvuru koşulları, zorunlu sigortalarda başvuru kolaylığı ve düşük vekalet ücreti riski gibi avantajları ile sigortalılar için erişilebilir bir çözüm yolu sunar.

İhtiyaçlarınıza en uygun kasko, trafik sigortası, konut sigortası veya özel sağlık sigortası tekliflerini bulmak için Sigortayeri'ni ziyaret edebilir, onlarca sigorta şirketinin tekliflerini kolayca karşılaştırarak size en uygun poliçeyi güvenle seçebilirsiniz. Sigortayeri'nin uzmanlığından faydalanarak sigorta işlemlerinizi yönetin ve içiniz rahat olsun!

Sigorta Tahkim Komisyonu ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular 

Sigorta tahkim komisyonu hakeme havale ne demek? 

Başvurunun ön inceleme sonrası, uyuşmazlığı çözecek hakeme veya heyete atanmasıdır.

Sigorta tahkim komisyonuna nasıl başvurulur? 

Önce sigorta şirketine başvurun. 15 iş günü içinde cevap yoksa veya talep karşılanmazsa, komisyon merkezine gerekli belgelerle başvurulur.

Sigorta tahkim komisyonu başvuru ücreti nereye yatırılır? 

Komisyonun web sitesindeki banka hesaplarına yatırılır ve dekont başvuruya eklenir. Güncel duyuruları kontrol etmeniz önem taşır.

Sigorta tahkim ıslah harcı nereye yatırılır? 

Talep artırımı (ıslah) halinde ek harç gerekebilir. Sigorta tahkim ıslah harcı nereye yatırılır cevabı için komisyonla iletişime geçmek veya duyuruları takip etmek gerekir.

Tahkim ne kadar sürer? 

İlk karar süresi en fazla 4 aydır. İtiraz süreci ise en fazla 2 aydır. Bu süreler mahkemelere göre kısadır