Tazminat Nedir? Sigorta Kapsamında Tazminat Nasıl İşler?

Tazminat, belirli kurallar dahilinde oluşan hasarın karşılanması için yapılan bir ödeme türüdür. Tazminat nedir sorusunun yanıtı genel anlamda bu şekilde tanımlanırken sigorta tazminatı da merak edilen diğer bir konudur. Sigorta tazminatı ise sigortalı ve şirket arasında yapılan sözleşmeye göre kişinin kayıplarının ya da zararının giderilmesi için tazmin edilen bir ödenektir. Sigorta şirketlerinin bu ödemeyi yapabilmesi için anlaşmaya göre belirtilen prim ödemelerini kişinin yapması gerekir. Siz de tazminat nedir, sigorta tazminat başvurusu nasıl yapılır gibi kritik soruların cevaplarını öğrenmek istiyorsanız Sigortayeri'ni ziyaret edebilir, devamında ihtiyaçlarınızı karşılayacak zorunlu trafik sigortası ya da kasko gibi sigorta poliçelerinizi Sigortayeri aracılığıyla oluşturabilirsiniz.

Tazminat Nedir? 

Tazminat nedir sorusu kısaca hukuki hakların ihlal edilmesinden dolayı oluşan mağduriyetin mali açıdan karşılanmasına yönelik bir ödeme türüdür şeklinde cevaplanabilir. Şahsın sözleşmesinin haksız feshi ya da kaza gibi durumlarda oluşan manevi ya da maddi kaybın kurumlar tarafından karşılanmasını da ifade eder. Örnek verilecek olunursa trafik kazasında taşıtın hasar almasıyla ekonomik bir kayıp gündeme gelebilir. Diğer taraftan kazada sürücü ağır yaralandıysa manevi hasar olarak kabul edilir ve bu manevi hasarın da maddi ödenek karşılığı vardır. Bu noktada devreye giren sigorta tazminatı, kişinin sigorta firmaları ile kendini güvenceye almasını sağlar. Kişiler, sigorta firmasıyla oluşturduğu sözleşme kriterlerine göre belirli miktarda prim ödemesi yapar. Ayrıca poliçe içeriğinde sigorta kapsamında değerlendirilecek maddeler ayrıntılı bir şekilde belirtilir. Bu süreçte poliçede yer alan rizikolardan herhangi bir tanesi hayata geçerse kişiye belirli bir süre belirlenen tutar ödenir.

Tazminat Sigortası Türleri Nelerdir? 

Tazminat sigorta türleri manevi/maddi haklar göz önüne alınarak iki ayrı başlık halinde türevlenir. Bu iki sigorta türünün ele aldığı poliçe içerikleri ve başvuruda istenilen koşullar değişkenlik gösterir. Bu bilgiler doğrultusunda tazminat çeşitleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

• Manevi tazminat: Sigortalının manevi olarak hak kaybı yaşaması ile gündeme gelen bir ödemedir. Bu kapsamda kişi, haksız fiile maruz kalmasıyla açık bir şekilde hak ihlaline uğrayabilir. Bu durum, kişinin keder ve hüzün yaşamasına sebep olurken psikolojik olarak çıkmaza girmesiyle sonuçlanır. Her iki nedenden dolayı da sigortalıya manevi tazminat ödemesi yapılır. Özellikle manevi açıdan haksız fiilin doğmasına sebebiyet verecek durumlar çeşitlilik gösterebilir. Bu yönde ele alınacak başlıklar arasında boşanma hali, bireyin manevi haklarının basın ve yayın alanında ihlal edilmesi, hakaret ve iftira, nişanın atılması durumunda fiziksel ve psikolojik şiddet vardır.
• Maddi tazminat: Bireyin maddi hak kaybı yaşamasıyla firmadan talep edilen bir ödeme çeşididir. Burada maddi kayıp olarak nitelendirilen durumlar arasında bireyin mal varlığında ciddi bir erime oluşabilir, aynı zamanda maddi olarak haksız fiil halini birey yaşamış olur. Bunun yanında kişi mal varlığını artıracağı durumda haksız bir şekilde engellenmesi de zarar görmesine sebep olur. Bu durumda da maddi bir ödenek talep edilebilir. Maddi hak ihlaline giren en yaygın nedenler arasında sağlık alanında yanlış uygulamalar, kitap-film-şarkı gibi farklı çalışma alanlarında telif haklarının ihlali, işyerinin İş Hukuku'na aykırı tutum sergilemesi ve iş sözleşmesinin ihlali, trafik ya da iş kazalarına bağlı olarak yaralanma ya da ölüm durumlar yer alabilir.

Bu tarz durumlar aynı zamanda hukuki sorumluluklar gereği suç olarak da beyan edilebilir ve karşı tarafın ceza yükümlülüğü de oluşur. Haksız fiil eylemini gerçekleştiren kişi, suç almasının yanında mağdur olan kişi manevi tazminat açarak ödeme de talep edebilir. Burada manevi ve maddi olmak üzere tazminat çeşitleri arasında ana hatlarla çizilmiş bir ayrım söz konusu değildir. Örnek verilecek olunursa doktorun yanlış bir ameliyat yapması sonucu hasta engelli hale gelebilir. Bu durumda engel oranı da dikkate alınarak hastaya iş yapamaz raporu çıkar ve maddi hak ihlalinden dolayı talep oluşur. Diğer taraftan hasta, hayatına engelli olarak devam ederken psikoloji bozulmasından dolayı manevi talepleri de gündeme gelir. Tüm bu bilgilerin yanında kaza ya da benzeri durumlara bağlı yaralanma ya da ciddi bir sağlık problemi riskine karşı ferdi kaza sigortası yapılması kişinin güvenlik alanını genişletir.

Sigorta Tazminatı Nasıl Alınır?

Sigorta tazminat ödemesi adına bazı temel hamleler bütün bir süreç içinde değerlendirilir. Bu anlamda sigorta hasar tazminatı tespiti için izlenilmesi gereken aşamalar aşağıdaki gibi sıralanabilir:

•  Zararın bildirilmesi: Sigortalının herhangi bir zararla karşılaşıldığında kısa sürede sigorta firmasına geri bildirim yapması öncelikler arasındadır. Ayrıca kişinin bildirim yaparken olayın nasıl aksiyon aldığı, hasarın büyüklüğü, olay yeri ve tarihi, hasarın genel çerçevesi gibi bilgileri iletmesi gerekir.
• Olayla ilgili bilgilerin toplanarak dokümante edilmesi: Sigortalının yaşadığı olayı kanıtlayabilmek için verilerin ve belgelerin toplanması, zararın nedeninin ayrıntılı bir şekilde ifade edilmesi önemlidir. Bu evrak arasında fatura, sağlık raporu, polis raporu, video ya da fotoğraf, kaza tutanağı vardır.
• Ekspertiz durumu: Yaşanılan hadiseyle ilişkili şirket tarafından bir eksper atanarak ayrıntılı bir inceleme yapılır. Böylece hasarın maliyetini belirlemek, atanan eksperin sorumluluğundadır ve hasarın temel sebebi açığa çıkmış olur
• Tazminatın hesaplanması: Ekspertiz taramasından sonra sigorta şirketi tazmin edilecek tutarı hesaplar. Hesap yapılırken poliçe kapsamında sınırlar, özel/genel koşullar ve muafiyet koşulları değişkenler arasındadır.
• Hesaplanan ödemenin sigortalıya ödenmesi: Belirlenen tutar, resmi kanallardan kişinin doğrudan banka hesabına yatırılır.
• İtiraz hakkının kullanılması: İlgili şirketin hesapladığı miktar, kişi tarafından yetersiz görülürse ya da incelemeler sonucu tazminat ödemesi uygun görülmeyerek reddedilmişse itiraz kapısı açıktır. Hak sahibi, itirazını sigorta sözleşmesi olduğu şirkete ya da yargıya başvurarak yapabilir.

Genel anlamda izlenen bu aşamalar, firmadan ödemenin alınabilmesi için gerekli hamlelerdir. Poliçe türüne ve teminatlara göre ilgili belgeler ya da yasal kayıtlar geniş bir çerçevede değerlendirilir. Olayın tespiti ve sigorta firmasının araştırmaları tamamlaması bir dizi eylemi kapsadığı için belirli bir sürede sigortalının kendisine düşen görevi yerine getirmesi şarttır.

Sigorta Tazminatı Nasıl Hesaplanır? 

Tazminatın hesaplanma kriterleri maddi ve manevi olmak üzere iki farklı kategoride ele alınır. Bu anlamda mahkemeye başvuru yapıldığı taktirde asliye hukuk süreci yönetir ve haksız fiili gerçekleştiren kişiden tazminin gerçekleştirmesine karar verilebilir. Genel olarak maddi konularda hesaplama faktörleri aşağıdaki gibidir:

•  Ölen kişi varsa yaşı dikkate alınır, ayrıca ailesinde bakıma muhtaç kişi sayısı da hesaplamaya dahil olur.
• Muhatap olan her iki tarafın da kusurluluk düzeyi belirlenir.
• Maddi hasarın miktarı tespit edilir.
• Maluliyet oluşmuşsa oranı belirlenir.

Diğer taraftan manevi kayıpların hesaplamasında etkili olan faktörler ise aşağıdaki gibidir:

• Manevi hasarın seviyesi tespit edilir.
• Somut bir şekilde gerçekleşen olayda tarafların kusurluluk oranı belirlenir.
• Kusurlu kişinin ödeme tutarını karşılayabilecek durumunun olup olmadığı sorgulanır.

Her iki durumda da tazmin edilecek tutar hesaplanırken matematiksel bir formül uygulanır.

Sigorta Tazminatı Ne Zaman Ödenir? 

Sigorta tazminat ödeme süresi farklı sigorta türlerine göre değişkenlik gösterir. Sigortalı ve sigorta firması arasında kontrol aşamaları tamamlandığında, sigortacılık merkezine resmi bilgilendirme yapıldığında tazminat onaylanır. Bu doğrultuda trafik poliçeleri 8 iş gününde kişinin banka hesabına yatabilirken diğer sigorta türlerinde ekspertiz araştırmaları 45 günü bulabilir. Ayrıca ferdi kaza poliçeleri gibi farklı sigorta türlerinin tazmin süresinde de farklılık gözlemlenebilir.

Sigorta Tazminatı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular 

Sigorta tazminatı ne kadar? 

Maddi ve manevi hak ihlalinin firma tarafından tahsili yapılırken farklı tutar ödemeleri dikkat çeker. Burada poliçe türü ve teminat maddeleri miktarın belirlenmesinde önemlidir. Ayrıca hesaplamaya dahil olan faktörlere bağlı ödeme tutarı değişkenlik gösterir. Tüm poliçelerde ödenecek tutar zararın miktarından fazla olmaması başlıca kuraldır.

Sigorta tazminatını kim öder?

Sigortalı sözleşme yaptığı firmaya başvurarak tazmini almak için bildirim yapar. Yapılan incelemeler doğrultusunda kaybın karşılanması uygun görülürse sigorta firması kişiye ödeme yapar. Sigorta şirketi, ödemeyi sigortalının kendi hesabına yatırır.

Sigorta tazminatı kime ödenir?

Firmanın yapacağı ödeme tutarını resmi yollardan kişiye iletmesi gerekir ve kişinin şahsi banka hesabına yatırılması işleyişte yer alır. Ödeme süresini geçirmeden firma, sözleşme yaptığı kişiyle iletişime geçer ve kişiye yatırıldığına dair bilgilendirme de yapılabilir. Profesyonel firmalarla yapılan sözleşme dahilinde müşteriyle online ya da diğer kanallarla iletişim yolu her zaman açık tutulur.